Florencja

Strzelające w niebo wieże już z daleka witają przybywających z całego świata miłośników włoskiej kultury i historii.W żadnym innym mieście nie można odwiedzić tylu historycznych miejsc pomiędzy śniadaniem, a kolacją, co we Florencji.Dla każdego coś miłego – oto Florencja, idealne miejsce dla każdego, kto zwiedza piękną Italię...

Zwiedzanie rozpoczynamy od wizyty na Placu Santa Croce, aby podziwiać znajdujący się tam kościół



Według historyków kościół Santa Croce (Św. Krzyża) najprawdopodobniej zaprojektował Arnoldi di Cambio, który to dokładnie 497 lat przed uchwaleniem naszej Konstytucji 3 maja rozpoczął budowę świątyni. Konsekrował ją papież Eugeniusz IV w połowie XV wieku.

Neogotycka fasada zwieńczona trzema tympanonami została zaprojektowana przez N. Matasa w XIX wieku.

Wzrok zatrzymuje się na bogato zdobionych portalach nad drzwiami do świątyni



Skrywającą trzy nawy gotycką bazylikę zaprojektowano na planie krzyża egipskiego (w kształcie litery T).

Po prawej stronie nawy środkowej umieszczono wspaniałą XV-wieczną ambonę autorstwa Bernadetta da Maiano.



Cała posadzka pokryta jest kamiennymi płytami nagrobnymi, z kolei okna świątyni swą wspaniałość zawdzięczają witrażom pochodzącym z końca XIV wieku.

Kościół Santa Croce stał się miejscem spoczynku wielu osobistości Florencji. Z tego powodu często bywa nazywany Panteonem. Dość powiedzieć, że znajdziesz tu nagrobki samego Michała Anioła, Galileusza, Ugo Foscolo, Franciszka Pazzi, Gioacchino Rossiniego, Niccolo Machiavelli, Leonardo Bruni, Charlotte Bonaparte (córki Józefa Bonaparte).

Nagrobek Galileusza



Nagrobek Michała Anioła



Gratką dla turystów znad Wisły z pewnością jest kaplica Salvatich z nagrobkiem Zofii Zamojskiej z rodu Czartoryskich,



której to niestety przyszło we Florencji umrzeć w 1837 roku. Innym artystycznym smakołykiem są dwie płaskorzeźby Toefila Lenartowicza – drzwi nagrobka Zofii z Kickich Cieszkowskiej oraz epitafium jednego z powstańców styczniowych włoskiego pochodzenia, Stanisława Bechiego wraz ze sceną jego śmierci (został rozstrzelany). Znajdziemy tu także nagrobek Michała Borgii-Skotnickiego.

Podziw budzi również wspaniały ołtarz głowny z cennymi obrazami



Po zwiedzeniu kościoła idziemy w stronę Plazza del Duomo

Po drodze podziwiamy wiele domów pięknie ozdobionych freskami



Po dojściu na Plac Duomo uwagę zwraca budynek Baptysterium



Baptysterium San Giovanni jest najstarszym budynkiem zlokalizowanym we Florencji. Znajduje się w pobliżu wejścia do katedry Santa Maria del Fiore. Pierwsza budowla powstała w okresie wczesnego chrześcijaństwa w IV – VI wieku niedaleko bram ówczesnego miasta, przed wejściem do znajdującej się dawniejszej katedry S. Reparta. Baptysterium zostało zaplanowane jako budowla centralna, na planie ośmioboku z półkolistą absydą. W XI – XIII wieku, w okresie romańskim została przebudowana uzyskując zachowany do dnia dzisiejszego wygląd. Ściany zewnętrzne zostały pokryte okładziną z białego i zielonego marmuru. Na każdej z nich wprowadzono podział na trzy pola zwieńczone półkolistymi arkadami, oddzielone od siebie pilastrami. Podział poziomy na dwie wewnętrzne kondygnacje odzwierciedla poziome belkowanie. Pod łukami arkad osadzono okna doświetlające wnętrze. Budynek przykrywa namiotowy dach z 1128 r. zwieńczony latarnią z 1150 r. W 1202 dobudowano prostokątne prezbiterium. Do wnętrza prowadzi troje drzwi z brązu:

- od południa dzieło Andrei Pisano, ozdobione scenami z życia św. Jana Chrzciciela i alegoriami cnót umieszczonych w 24 kwaterach. Drzwi zostały wykonane ok. 1330 r.

- od północy dzieło Lorenzo Ghiberti, wykonane w latach 1402 – 1425 zdobią 24 sceny z Nowego Testamentu,

- od wschodu, najbardziej znane Drzwi Raju,



Drzwi Raju, dzieło Lorenzo Ghiberti powstało w latach 1425 – 1450 umieszczone po wschodniej stronie Baptysterium San Giovanni we Florencji. Nazwa Drzwi Raju została nadana im przez Michała Anioła. Wykonane są z brązu i pozłacane. Skrzydła podzielone zostały na 10 kwater (5 na każdym), w których artysta umieścił płaskorzeźby przedstawiające sceny ze Starego Testamentu. W większości przypadków są to dwa lub trzy wydarzenia (kompozycja symultaniczna). Każde ze skrzydeł okolone jest ponadto bordiurą udekorowaną postaciami biblijnymi oraz wizerunkami artystów żyjących w czasach twórcy. Wśród nich Lorenzo Ghiberti umieścił też swój autoportret oraz portret swojego syna – Vittorio.

Pierwotnie drzwi ze scenami starotestamentowymi miały znajdować się po stronie północnej baptysterium. Po ich wykonaniu jednak wzbudziły takie uznanie, że postanowiono zakłócić porządek ikonograficzny i przenieść je na stronę wschodnią, na miejsce drzwi ze scenami z życia J.Chrzcicielaa, naprzeciwko głównego wejścia do katedry.

Drzwi przez stulecia pokryły się czarną warstwą patyny. Zdjęto je w celu przeprowadzenia restauracji, a w wejściu umieszczono wierną kopię. Obecnie oryginał znajduje się w Museo dell’Opera del Duomo.

Jedna z kwater zawierająca scenę ukazania się Aniołów Abrahamowi i ofiarowania Izaaka



Jednak to, co jest główną atrakcją tego placu jest obok Baptysterium

To wspaniała Katedra Santa Maria del Fiore i wieża Giotta



Katedra Santa Maria del Fiore, Duomo – została zbudowana we Florencji w miejscu wcześniejszego kościoła katedralnego Santa Reparata z IV w. Wykonanie tego dzieła Cech Sztuk zlecił Arnolfowi di Cambio w 1294 r. Prace po jego kierunkiem rozpoczęto 8 września 1296 wznosząc nową świątynię wokół istniejącego kościoła, w którym sprawowano liturgię aż do 1375 r. Wtedy kościół Santa Reparata zburzono. Po śmierci di Cambio (w 1302) pracami kierowali: Giotto di Bondone, Andrea Pisano, Francisco Talentini.

Po śmierci Arnofla di Cambio wprowadzono kilka zmian w opracowanym przez niego projekcie konstrukcyjnym. Wiele z nich dotyczyło wschodniej części kościoła, która została ukończona na początku XV wieku. Konkurs na projekt kopuły wygrał Filippo Brunelleschi (według niektórych źródeł rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło w 1420 r., ale podawane są także daty 1416 – 1434 jako czas jej wykonania). Kościół konsekrowano w 1436. W latach 1445 – 1461 nad sklepieniem zbudowano latarnię zwieńczoną złocista kulą. Najpóźniej została ukończona fasada. W 1578 zburzono nigdy nieukończoną elewację zaprojektowaną przez Arnolda di Cambio i ogłoszono konkurs na projekt nowej fasady. Nie został on rozstrzygnięty. Przez blisko 300 lat organizowano kolejne konkursy i odrzucano napływające rozwiązania. Dopiero w 1871 r. projekt Emilia de Fabris zyskał akceptację. Prace trwały do 1887 i tym samym ukończono budowaną z przerwami przez blisko 600 lat katedrę Santa Maria del Fiore. Jest to kościół o imponujących rozmiarach. Jego wnętrze ma długość 153,0 m, szerokość w korpusie (szerokość naw) – 38,0 m, na wysokości prezbiterium wraz z przyległymi apsydami - 90,0 m.

Fasada bazyliki



została zaprojektowana i wykonana w stylu neogotyckim. Do jej wykonania użyto takich samych marmurów, które stosowano podczas budowy wcześniejszej struktury kościoła. Z Carrary sprowadzono biały marmur, z Prato zielony a różowy z Maremmy. Kolorowy kamień, ułożony przede wszystkim w geometryczne wzory zdobi wszystkie elewacje katedry. W najstarszej części katedry, od strony południowej, znajduje się portal zwany Porta della Mandorla. Nad wejściem, w owalnym obramowaniu, znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca Wniebowzięcie Marii, dzieło Nanniego di Banco datowane na ok. 1420 r.

W panoramie miasta z daleka jest widoczna czerwona bryła sklepienia przykrywającej wschodnią część kościoła.



Przykrycie zostało zaprojektowane na planie ośmiokąta o rozpiętości 45,4 m (o 2,1 m więcej niż średnica kopuły rzymskiego Panteonu). Wraz z bębnem, na którym jest oparte ma wysokość 70,0 m (z latarnią wysokość ta wynosi 107,0 m). Jest to nowatorskie rozwiązanie, które na stałe weszło do historii architektury. Sklepienie to na ogół nazywane jest kopułą, chociaż na każdej wysokości, inaczej niż kopuła, ma powtórzony plan ośmiokąta. Z tego powodu można też spotkać się w literaturze fachowej z określeniem dwupowłokowe sklepienie klasztorne na planie ośmioboku. Zbudowano je bez wykorzystania rusztowania i deskowania, które wykorzystywano jako element podporowy podczas budowy sklepień (z uwagi na wysokość i rozpiętość konstrukcji przekrycia zbudowanie ich zostało uznane za niemożliwe). Brunelleschi zaproponował nowe rozwiązanie, w którym elementem konstrukcyjnym są żebra usytuowane wzdłuż południków i równoleżników. Poziome pierścienie, wbudowywane sukcesywnie, usztywniły konstrukcję spełniając jednocześnie rolę zworników (uniemożliwiły zamknięcie się konstrukcji podczas wznoszenia). Dolne pierścienie wzmocniono ołowianymi obręczami (ich kształt koła został ukryty w grubości pierścienia). Konstrukcję uzupełniono dwoma powłokami wymurowanymi z cegły. Obydwie warstwy w połączeniu z żebrami i pierścieniami tworzą sztywną całość. Warstwa zewnętrza dodatkowo chroni całą konstrukcję przed deszczem i wiatrem.

Powstanie tego dzieła uważane jest za początek wczesnego renesansu.

Kontynuując zwiedzanie idziemy na Piazza della Signoria z Pałacem Vecchio.



Piazza della Signoria – plac w centrum Florencji zbudowany w okresie od XII do XIV wieku. Powstał po wyburzeniu domów należących do rodzin gibelinów. Otoczony szeregiem pałaców wraz z eksponowanymi tutaj rzeźbami tworzy urbanistyczny kompleks odwiedzany przez licznych turystów. Jedną z najważniejszych budowli jest Pałac Vecchio, usytuowany przy jego północnej pierzei.

Zaprojektował go Arnolfo di Cambio w kształcie masywnego bloku na planie czworokąta. Trzykondygnacyjną budowlę zwieńczoną blankami zdobi charakterystyczna, wysoka (94,0 m) wieża z tarasem. Budowę pałacu rozpoczęto w 1299 r. Wieżę ukończono w 1310 r. W latach 1343 – 1592 wprowadzono wiele zmian (najwięcej w 1540 na polecenie Kosmy I, który zajmował pałac od 1537 do momentu przeprowadzki do Pałacu Pitti). Początkowo Pałac Vecchio był siedzibą republiki florenckiej, w okresie późniejszym pełnił rolę ratusza.

Kamienne, rustykalne elewację ożywiają rzędy dwudzielnych okien zwieńczonych łukami. Pod łukami arkad podtrzymujących dwie kondygnacje obronnych ganków znajdują się freski z dziewięcioma herbami miasta. Zegar na wieży ratusza ma wbudowany mechanizm z 1667 r. Wieżę, podobnie jak główną bryłę gmachu, wieńczy dwukondygnacyjny ganek obronny z blankami w kształcie jaskółczych ogonów. Glorietta wsparta na czterech kolumnach została dobudowana podczas późniejszych przeróbek, podobnie jak wieńczący ją piramidalny daszek ozdobiony kulą i figurką lwa trzymającego lilię (tak wcześniej wyglądał symbol Florencji).

Przed pałacem możemy podziwiać kopię rzeźby Dawid



Dawid - rzeźba Michała Anioła przedstawiająca biblijnego Dawida bezpośrednio przed podjęciem decyzji o zmierzeniu się z Goliatem. Uchodzi za jedno z najważniejszych dzieł renesansowej rzeźby. Obok Piety jest to najwspanialsza rzeźba tego artysty.

Wiosną 1501 roku po powrocie do Florencji Michał Anioł podpisał umowę z zarządem katedry floreckiej na wykonanie rzeźby, którą rozpoczął 13 września. Do pracy wykorzystał złom marmuru, który wcześniej był powierzony Agostinowi di Duccio. Podobno, kiedy Buonarroti zobaczył kamień powiedział: "Widzę rzeźbę, teraz muszę tylko odrzucić to co zbędne". Prace nad Dawidem trwały do 1504 roku.

Artysta w trakcie pracy był często krytykowany, co doprowadzało go do furii. Jeden z możnych florentczyków Gonfaloniere Soderini zarzucił rzeźbiarzowi, że posąg ma krzywy nos. Michał Anioł wziął w rękę odrobinę pyłu marmurowego i dłuto zaczął niby to poprawiać nos Dawida po czym zapytał: "Czy teraz jest dobrze?" "Można rzec, że teraz ta twarz będzie żyła i że to ja nadałem jej życie" odpowiedział Soderini.

Rzeźba Dawida ma 5,17 m wysokości. Uderza w niej doskonałość proporcji i dbałość o każdy detal. Artysta wyrzeźbił nawet naczynia krwionośne.

Po ukończeniu, 8 marca 1504 r. posąg stanął obok wejścia do Pałacu Vecchio na placu della Signoria, symbolizując wolność zdobytą przez mieszkańców miasta i ich gotowość do jej obrony. Dawid stał tam przez 369 lat. W 1873 roku przeniesiono go do specjalnej Trybuny Dawida w Galleria dell'Accademia, aby uchronić przed gołębiami.

Na prawo od Pałacu Vecchio mieści się późnogotycka Loggia dei Lanzi, gdzie obecnie znajdują się znane rzeźby m.in. Porwanie sabinek



Loggia dei Lanzi łączy sie ze znaną galerią Uffizi



Galeria Uffizi (wł. Galleria degli Uffizi) znajduje się we Florencji, w pobliżu Piazza della Signoria. Na bryłę budowli składają się dwa prostokątne budynki połączone trzecim, wychodzącym galerią nad rzekę Arno. Dziedziniec pomiędzy dwoma skrzydłami Uffizi nosi nazwę Piazza degli Uffizi.

Budowę Uffizi Kosma I z rodu Medyceuszy powierzył architektowi i malarzowi Giorgio Vasariemu. Prace rozpoczęto w 1560 r. i po 20 latach ukończono budowlę, w której początkowo miały się mieścić florenckie urzędy administracyjne i sądownicze. Z tym pierwotnym przeznaczeniem wiąże się nazwa obiektu - uffizi w języku włoskim oznacza "urzędy". Ponieważ w roku 1574 obaj Kosma I i Vasari zmarli, kontynuacją budowy zajęli się syn Kosmy Francesco I de' Medici i Bernardo Buontalenti. W 1581 roku budowa Ufizzi została ukończona i na najwyższym piętrze pałacu powstała galeria utworzona przez Francesco I de' Medici dla umieszczenia tam kolekcji dzieł sztuki zgromadzonej przez Medicich.

W budynkach od strony wewnętrznego dziedzińca, na parterze zbudowano otwartą loggię, poziom I piętra zamykają okna a na II piętrze umieszczono galerię. Na parterze, w niektórych filarach wykonano nisze mieszczące posągi znanych osobistości Toskanii. W 1971 r. w zabudowaniach parteru odkryto pozostałości romańskiego kościoła San Pietro Scherraggio, w którym zachowały się freski Andrea del Castagno.

Na I piętrze znajduje się Gabinet Rysunków i Sztychów (Gabinetto Disegni e Stampe degli Uffizi), jego kolekcję zapoczątkowały gromadzone w XVI wieku zbiory kardynała Leopolda Medyceusza.

Na II piętrze mieści się słynna galeria ulokowana w 45 salach. Zbiory zostały podarowane miastu w 1737 r. przez Annę Marię Ludwikę z Medyceuszów. Oprócz nich, w pomieszczeniach II piętra umieszczono także Archiwum Państwowe przechowujące cenne dokumenty związane z historią Florencji.

Wychodząc z Galerii otwiera nam się widok na rzekę Arno i bliski już most Ponte Vecchio



Most Złotników (wł. Ponte Vecchio, dosł. Stary Most) jest najstarszym z florenckich mostów. Został zbudowany z ciosów kamiennych w latach 1335 - 1345 według projektu Neriego di Fioravante i Taddeo Gaddi w tym samym miejscu, w którym postawiono pierwszy, drewniany most już w okresie starożytnego Rzymu. Zbudowane w czasach późniejszych kolejne dwa mosty zostały zniszczone w wyniku powodzi w latach 1117 oraz w 1333. Zatem jest to czwarta konstrukcja spinająca brzegi rzeki Arno w tym samym miejscu.

Konstrukcja mostu złożona jest trzech przęseł o rozpiętości: 27, 30 i 27 m, podpartych masywnymi filarami, które podtrzymują płytę o szerokości 32,0 m. Dwie środkowe podpory znajdują się w nurcie rzeki. Po obu stronach mostu już w XIV w. zbudowano niewielkie budynki nad dwoma skrajnymi arkadami. Początkowo mieściły się w nich jatki rzeźników.

W XVI w. zamieniono je na warsztaty i kramiki innych rzemieślników, wśród których przeważały sklepiki złotników.



Rzadko się zdarza zobaczyć w jednym miejscu tyle złotych kosztowności



Zdumiema i ilość, jak również róznorodnośc kolorów. Niektóre precjoza mają po kilka odcieni złota misternie ze sobą połaczonych

Podczas II wojny światowej w całym mieście ocalał tylko jeden most – Ponte Vecchio. Pozostałe zostały wysadzone w dniu 4 sierpnia 1944. Most Złotników był także zaminowany, ale cofające się oddziały wojsk niemieckich nie zdążyły zdetonować ładunków.

Na koniec zwiedzania Florencji warto wybrać się na położony na wzniesieniu plac Michała Anioła aby podziwiać panoramę miasta.

Pierwsza przedstawia widok na Stare Miasto,



a druga widok na rzękę Arno. Na pierwszym planie most Ponte Vecchio.