Bazylika Katedralna w Pelpinie

Zapraszam na fotowycieczkę do jednego z najcenniejszych dzieł architektury gotyckiej w Polsce.



Historia Bazyliki Katedralnej związana jest integralnie z pobytem cystersów na tej ziemi, którzy przybyli pod wodzą opata Wernerusa jesienią 1276r. do wsi Pelplin nadanej im przez księcia Mszczuja II. Pierwsze lata pobytu przyniosły budowę pomieszczeń socjalno-gospodarczych. Także pod koniec XIII wieku powstało oratorium, którego wzorcowe gotyckie sklepienie wykonano przed rokiem 1310. Budowę głównego kościoła klasztornego cystersi rozpoczęli w XIV wieku, chociaż w dokumencie "Codex diplomaticus pelplinensis" wspomina się o początkach budowy zainicjowanych przez Mszczuja II już w końcu XIII.

Kościół konsekrowano 8 marca 1472r. Cystersi rządzili w Pelplinie blisko 550 lat. 16 lipca 1821r, po wcześniejszej sekularyzacji i kasacie zakonu cystersów przez króla pruskiego, bullą "De salute animarum" papież Pius VII dokonał zmiany terytorium diecezji chełmińskiej, wybrał Pelplin na jej stolice i siedzibę biskupów. W ten sposób za rządów biskupa Ignacego Mathy'ego w sierpniu 1824 roku kościół pocysterski stał się katedrą.

Pora zajrzeć do wnętrza katedry.



Zbudowana z cegły katedra jest trójnawową bazyliką. Nawa główna o długości 84 m i wysokości 26 m posiada wspaniałe sześcioramienne sklepienie gwiaździste i jest zakończona drugim co do wielkości w Europie ołtarzem.



Ołtarz ten pochodzi roku z 1623-24. Ufundowany przez opata Leonarda II, sięga aż do sklepień bazyliki. Wielokondygnacyjna nastawa została wykonana stylu barokowym. Ołtarz podzielony jest na pięć osi, z szerszą środkową i zwieńczony jest trzema ozdobnymi szczytami. Zdobi ją bogata dekoracja rzeźbiarska i malarska. W niszach bocznych umieszczono rzeźby apostołów i patronów Cystersów oraz liczne aniołki.

W Ołtarzu Głównym znajduje się relikwiarz zawierający relikwie opatrzone napisami m.in. św. Pawła, Maurycego, Jerzego, Barbary, Błażeja, 40 męczenników i 11 tysięcy towarzyszek św. Urszuli. Czaszki są obszyte ozdobnymi pokrowcami przez Cystersa z Gdanska Oliwy Jana Flemminga (XVII w.). Obecnie relikwiarz ten jest otwierany raz w roku w Uro­czy­stość Wszystkich Świętych.

Centralne miejsce zajmuje obraz Hermana Hana - Koronacja Marii.



Zwraca uwagę stłoczenie postaci towarzyszących scenie Koronacji. Ciekawostką jest ukazanie nie dwunastu, a czternastu Apostołów, bo wliczono jedenastu po zdradzie Judasza, oraz św. Macieja, św. Pawła i św. Barnabę, który ponoć leczył chorych za pomocą dotyku Ewangelii św. Mateusza. Równie ciekawe pokazano sam moment koronacji, gdzie jednocześnie Marię koronuje cała Trójca św.

Nad głównym obrazem bardzo ciekawie prezentuje się kolejny obraz Hana - Widzenie św. Bernarda



Jest to przykład malarstwa iluzjonistycznego. Oglądajacym wydaje się, że widzą płaskorzeźbę.

Będąc przy ołtarzu możemy zobaczyć jak wygląda całe prezbiterium.



Poza ołtarzem zwracamy uwagę na piękne stalle. W całej bazylice zachował się cały zespół późnogotyckich stalli z bogatą dekoracją snycerską – maswerkową, ornamentalną, roślinną i figuralną. Wykonane zostały w XV w. Tworzą go dwie pary stalli chórowych, tron celebransa, stalla przeora i stalla opacka.

Poniżej kilka zdjęć pokazujących ich piękno.


















Kolejnymi i wspaniałymi elementami wystroju katedry są ołtarze.

Zachowało się do dziś 26 ołtarzy rozmieszczonych przy filarach międzynawowych oraz nawach bocznych, datowanych na XVII-XVIII wiek, z cennymi dziełami malarstwa, głównie przedstawicieli baroku gdańskiego i pomorskiego.

Poniżej kilka z nich.


















Z innych ciekawostek wystroju wnętrza warto wymienić ładne malowane witraże za ołtarzem głównym



oraz niezwykłe sklepienie sieciowe w transepcie.



Spacerując obejściem prezbiterium zauważymy na boku jednej ze stalli niezwykle rzadkie ukazanie Trójcy Świętej pod postacią trzech mężczyzn.



Przy filarze w narożniku nawy głównej i transeptu (od strony południowej) znajduje się barokowa ambona,



której podstawa przedstawiająca Samsona rozdzierajacego paszczę lwa.



Dalej na emporze organowej w południowym ramieniu transeptu umieszczono monumentalny prospekt organowy z 1678-70, dzieło Macieja Schollera.



Instrument jest dziełem Jana Jerzego Wulfa i Daniela Nitrowskiego.

Do wystroju wnętrza dopasowano bardzo efektowne konfesjonały



Po obejrzeniu wnętrza warto jeszcze pospacerować po klasztornych krużgankach



zwracających uwagę wspaniałymi obrazami









Przy okazji zaglądamy do zakrystii



oraz ładnie odnowionego oratorium z końca XIII w , które było zaczątkiem całego założenia klasztornego, przed wybudowaniem głównego kościoła



Wycieczkę kończymy na klasztornym wirydarzu,



gdzie oglądamy piękne gotyckie zwieńczenie budowli



a także mamy możliwość ochłodzenia się wodą z małej fontanny.



Polecam odwiedzenie Pelpina i zwiedzenie Katedry jako np. przerywnik podczas podróży samochodowej nad nasze polskie morze. Szczególnie jadącym z południa Polski.

Przy pisaniu treści posiłkowałem się wiadomościami umieszczonymi na serwisach http://pl.wikipedia.org oraz http://parafia-pelplin.pl

Zobacz również inne katedry

Lokalizacja miejsca

 
Pokaż Pelpin na większej mapie