Muzeum Ikon jest usytuowane w budynku dawnego Pałacu Archimandrytów (przeorów zakonu Bazylianów) znajdującego się na terenie monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św Jana Teologa w Supraślu. Kolekcję ikon tworzy ponad tysiąc pięćset różnorodnych przedstawień wykonanych na desce, a także ikony i krzyże odlewane w metalu. Najstarsze z nich pochodzą z XVII w., przy czym przeważająca część zbioru datowana jest na XVIII i XIX stulecie. Absolutnym unikatem są prezentowane w muzeum szesnastowieczne freski ocalałe ze zburzonej cerkwi Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy.
Jednak to nie tylko ciekawe i cenne zbiory decydują o tym, że prezentuję dzisiejszy post. Zachwyciła nas atmosfera panująca w muzeum. Niezwykłe połączenie obrazów, światła i dźwięków, a także aranżacje poszczególnych sal wystawowych wprowadzają zwiedzających w kontemplacyjny nastrój, który ma pomóc w zrozumieniu roli ikony w prawosławiu.
Już sam początek zwiedzania buduje odpowiedni klimat. Wyobraźcie sobie zupełnie ciemne pomieszczenie. Po chwili słyszymy muzykę cerkiewną,
(włącz/wyłącz muzykę)
a na ścianach pomieszczenia z mroku wyłaniają się ikony.
Stopniowo światło wypełnia całe pomieszczenie. Okazuje się, że jesteśmy w podziemiach rzymskich katakumb.
Symboliczne w ten sposób cofamy się w czasie do początków chrześcijaństwa. Dopiero teraz możemy zobaczyć z bliska pierwsze ikony.
Nie będę podpisywał poszczególnych zdjęć. W zbiorach najliczniej prezentowane są wizerunki Matki Bożej w różnych wyobrażeniach. Wśród przedstawień Chrystusa występują ikony Mandylionu, Pantokratora, Wielkiego Arcykapłana, a także sceny z życia i męki Pańskiej. W kolekcji znajdują się również ikony Trójcy Świętej, Deesis, Sofii Mądrości Bożej, Menologiony czyli ikony kalendarzowe, wizerunki archaniołów, apostołów, ojców Kościoła i świętych.
Idziemy do kolejnego pomieszczenia. Tu inscenizacja przenosi nas do wnętrza cerkwi.
Punktowe oświetlenie występuje tylko w miejscach, gdzie są prezentowane ikony, reszta pomieszczenia pozostaje w mroku.
W niektórych miejscach na ścianach przedstawiono sceny obrzędów prawosławnych.
Kolekcje w sali beżowej
Przykład ikony kalendarzowej z postaciami świętych na każdy dzień miesiąca.
Poza ikonami sporo miejsca zajmuje kolekcja krzyży, zwykle odlewanych z metalu.
Jedna z tablic ukazuje symbolikę poszczególnych scen na krzyżu.
Sporą kolekcją są również ikony wykonane w metalu, najczęściej z mosiądzu.
Idąc do kolejnej sali, mijamy po drodze duże ikony z postaciami apostołów
Sala niebieska i jej eksponaty.
Ikony z cynowymi lub srebrnymi sukienkami.
Sala purpurowa i jej eksponaty.
Jedna z najstarszych ikon, datowana na XVII wiek przedstawiającą parę Apostołów.
Kolejny korytarz prowadzący nas do ostatniej sali. Tu również mamy duże ikony z postaciami Apostołów.
W tej sali możemy zobaczyć najcenniejsze obiekty w muzeum. Ocalałe fragmenty fresków pochodzące z wysadzonej podczas II Wojny Światowej cerkwi Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy. Z pierwotnego wystroju cerkwi zachowały się postacie świętych rycerzy i męczenników z dwóch, ośmiobocznych filarów korpusu głównego. Ponadto przetrwały inne fragmenty fryzów oraz pasów ornamentalnych z pionowej płaszczyzny i zwieńczenia filarów.
Bezpowrotnie zniszczone zostały freski na ścianach świątyni i stropach. Wymownie o tym przypominają szklane pojemniki z gruzem.
W tej sali kończymy zwiedzanie. Tym, którzy lubią muzea polecam odwiedzenie tego miejsca. Tak dla wyjątkowego klimatu, jak i obejrzenia niezwykłej kolekcji.
Lokalizacja muzeum