Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie

Muzeum - Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec zostało utworzone z dniem 01.01.2007r., na bazie Skansenu i Zamku Lipowiec wydzielonych ze struktur Muzeum w Chrzanowie

Skansen udostępniono do zwiedzania 15 października 1973r.-wówczas były to 3 obiekty. Dziś na terenie skansenu o powierzchni 5,3 ha znajduje się 25 cennych zabytków budownictwa drewnianego nie licząc małej architektury. Wśród malowniczego terenu znajdują się zagrody chłopskie z sadami i ogródkami kwiatowymi, obiekty związane z wiejską produkcją rzemieślniczą, kościół z dzwonnicą, zespół małomiasteczkowy i inne przykłady architektury wsi nadwiślańskiej. Do zespołu małomiasteczkowego, zlokalizowanego w zachodniej części Parku, należą: dom podcieniowy z Alwerni (1825 r.) w którym znajduje się dziś sklep z pamiątkami, dom o charakterze podmiejskim przeniesiony z Chrzanowa (1804 r.) wyposażony w warsztat garncarski, spichlerz dworski pochodzący z Kościelca (1789 r.) służący jako miejsce wystaw czasowych oraz karczma z Minogi (XIX w.) z regionalną kuchnią. Wśród zabudowań wiejskich wymienić warto między innymi takie obiekty, jak modrzewiowa chałupa sołtysia z Przegini Duchownej (1862 r.), z bogatym wnętrzem wyposażonym w oryginalne sprzęty, dom bogatego chłopa z Przeciszowa (1843 r.) z klasą wiejskiej szkoły i warsztatem wikliniarskim, tworzący zagrodę ze stodołą ośmioboczną i chlewikiem z Kaszowa, malowany dom z Podolsza (1862 r.). We wschodniej części skansenu znajduje się zagroda w typie okołu, przeniesiona ze Staniątek, pochodząca z 1855 roku.

Najstarszym obiektem w skansenie jest kościół z Ryczowa z roku 1623, z oryginalnym wyposażeniem pozyskanym wraz z obiektem. Są to m. in. trzy ołtarze w tym ołtarz główny o wystroju barokowym z obrazem Podwyższenia Krzyża Świętego, piękna polichromia z 1930 roku projektu Jerzego Fedkowicza, ucznia Józefa Mehoffera i cenne organy. W obrębie murów stoi dzwonnica z Nowej Góry (1778 r.) a w ich sąsiedztwie budynek plebanii i XVIII wieczne: spichlerz plebański z Tenczynka i stodoła ośmioboczna z Regulic. Obraz wsi nadwiślańskiej uzupełniają: olejarnia z Dąbrowy Szlacheckiej z oryginalnymi stępami i prasą, kuźnia przeniesiona z Liszek i młyn wodny z Sadka z izbą kurną (w fazie wyposażania) pochodzący z końca XIX w. Najbardziej okazałym obiektem Skansenu jest Dwór z Drogini z roku 1730, zrekonstruowany w latach 2002 – 2006 w wyniku współpracy finansowej Województwa Małopolskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wszystkich gmin powiatu chrzanowskiego. Obiekt oprócz stałej ekspozycji wnętrz typowego dworu polskiego, pełni także funkcję konferencyjną i koncertową oraz mieści administrację Muzeum. /ze strony muzeum http://www.mnpe.pl//

Zapraszam na jesienny spacer po terenie skansenu.

Na początek dom z Chrzanowa z 1804 roku, typowy dla podmiejskiej architektury małomiasteczkowej, po lewej widoczna studnia z Aleksandrowic z drugiej połowy XIX wieku.



Następnie mijamy ciekawy ul



i dochodzimy do chałupy modrzewiowej sołtysa M.Marchewki z Przegini Duchownej z 1862 roku z oryginalnym wyposażeniem wnętrza.









Dalej idziemy się na północne wzgórze, gdzie znajdują się m.in.:

Stodoła ośmioboczna z Kaszowa z połowy XIX wieku.



Chałupa z Przeciszowa z 1837 roku






Chałupa z Płazów



z ubogą chłopska izdebką



oraz chałupa z Rozkochowa stanowiąca zagrodę jednobudynkową, łączącą wspólnym dachem część mieszkalną i stajnię,



Idąc dalej w kierunku na wschód mijamy stodołę ośmioboczną z Regulic z połowy XIX wieku



a następnie malowniczym mostem



dochodzimy do zagrody okołowej ze Staniątek z 1855 roku,



w kształcie czworoboku z zamkniętym dziedzińcem w środku.



Była to zagroda gdzie mieszkali i bogatsi chłopi, i biedniejsi parobcy co znajduje obraz w wystroju wnętrz.






Stąd kierujemy się do widocznych zabudowań kościelnych



Po drodze mijamy młyn z Sadek z drugiej połowy XIX wieku



z kurną izbą





Dochodzimy do kapliczki przed kościołem



Kościół pochodzi z Ryczowa i jest datowany na początek XVII wieku






We wnętrzu wyróżnia się ładna polichromia oraz ołtarz z główny zawierający obraz Podwyższenia Krzyża Świętego.



Przy kościele znajduje się plebania



z zachowaną kancelarią proboszcza

.

Po wyjściu z plebani idziemy obok kolekcji uli



do Chałupy z Podolsza z 1862 r. Jest to przykład chałupy zamieszkiwanej przez średniozamożnych chłopów.






W izbie kuchennej znajduje się zestaw narzędzi do prania, prasowania i maglowania.



natomiast w izbie mieszkalnej możemy zobaczyć przygotowania do święcenia potraw.

.

Powoli kierujemy się do wyjścia. Pod drodze jeszcze warto zobaczyć kuźnię z Liszek z II poł. XIX w.



z dachem z otworami dymnikowymi i okapem nad wejściem



Naszą wycieczkę kończymy przy budynku karczmy z Minogi z połowy XIX wieku,



gdzie podobno można dobrze zjeść.

Piszę „podobno”, bo po 15 minutach oczekiwania na przyjęcie zmówienia zwyczajnie wyszliśmy z karczmy. Dodam, że w tym momencie oprócz nas w karczmie było jeszcze tylko kilka osób. Trudno mi sobie wyobrazić czas oczekiwania na posiłek w sytuacji, gdyby karczma była pełna ludzi. I to był jedyny nieprzyjemny zgrzyt na tej wycieczce. A samo miejsce na pewno warte jest zobaczenia.

Zobacz również inne atrakcje w okolicy:

Zamek Lipowiec






Lokalizacja skansenu