Pocysterski kościół w Bélapátfalva

Bélapátfalva to niewielka miejscowość w północnej części Węgier, położona w Górach Bukowych u stóp wzgórza Bélkő, około 15 km w kierunku północnym od Egeru. Główną atrakcją turystyczną jest tu usytuowany około 2 km od centrum miasteczka średniowieczny romański kościół poklasztorny należący do dawnego opactwa Cystersów - Apatsag Abbey. To najstarszy i najładniejszy romański kościół zachowany w całości na Węgrzech.

Świątynia pochodzi z 1232 roku. Wtedy to ówczesny biskup Egeru - Kilita II (Cletusa) podarował Cystersom okoliczne włości na których mnisi rozpoczęli budowę kościoła. Jeszcze w tym samym stuleciu prace zostały przerwane przez najazd Mongołów. Do dalszej budowy przystąpiono dopiero w kolejnym stuleciu. Do pomocy przy wznoszeniu świątyni sprowadzono do Bélapátfalva także francuskich budowniczych. Kościół powstał na planie krzyża, z korpusem o długości 37 metrów. Ta trójnawowa bazylika wybudowana została z jasnego tufu i charakteryzuje się typowym dla budownictwa cystersów surowym wyglądem oraz brakiem wieży. Pewne ożywienie fasady wprowadzają pasy na przemian czerwonych i szarych kamieni oraz gotycka rozeta umieszczona nad wejściem do kościoła.



Zobaczmy, jak kościół wygląda z zewnątrz.






W tle, za kościołem widać wspomniane wzgórze Bélkő. Przez wiele lat było źródłem wapienia dla pobliskiej, nieistniejącej już cementowni. Dzięki prowadzonym pracom wydobywczym powstały charakterystyczne schody na stoku góry, która nadały jej skalistego wyglądu.



Przy tej stronie kościoła widać też fundamenty dawnego założenia klasztornego, rozmieszczone na planie prostokąta o wymiarach 21 x 17 metrów. Niestety po inwazji tureckiej w 1596 roku klasztor został zniszczony.



W jednym z zagłębień fundamentu klasztoru znajduje się źródło dobrej, zimnej wody.



Spacerując wokół kościoła zobaczymy jeszcze figurę NMP z 1830 r. ,






wzgórze Golgotę



oraz kamienny krzyż znajdujący się obok schodów prowadzących do kościoła.



Przyjrzyjmy się bliżej fasadzie kościoła.



Kościół powstał w stylu romańskim, ale na skutek najazdu Mongołów w 1241 nastąpiła pewna przerwa w jego budowie. Po wznowieniu prac w sylwetce kościoła pojawiły się pewne elementy wczesnego gotyku, jak wspomniana rozeta.



Jednak zdecydowana wiekszość kościoła reprezentuje styl romański, jak chociażby ładny portal nad głównym wejściem do kościoła.



Warto dokładniej przyjrzeć się jego detalom.






W podobnym stylu ozdobiono dwa pilastry po bokach portalu. Prawdopodobnie taki wystrój fasady zawdzięczamy mistrzom francuskim, którzy pomagali cystersom w budowie kościoła.



Jadąc do Bélapátfalvy nie sprawdziliśmy, że kościół jest traktowany jako muzeum. Pech chciał, że był to poniedziałek i nie mogliśmy zobaczyć wnętrza świątyni. Na Węgrzech, podobnie jak w Polsce, placówki muzealne są w poniedziałki nieczynne. Aby jednak wyobrazić sobie, jak wygląda kościół w środku, zamieszczam poniżej zdjęcie sferyczne 360°. Korzystając z myszki możemy zobaczyć szczegóły wystroju wnętrza.

Wydaje się, że w murach tego kościoła czas się zatrzymał. Porządek łuków, zwieńczenia kolumn, rzędy starych ław pokazują kościół jak za lat największej świetności w XVI wieku. W kościele znajdują się jedne z najstarszych funkcjonujących organów kościelnych na Węgrzech.

W okresie od kwietnia do sierpnia - co dwa tygodnie odbywają się tu Msze Święte, w czasie których wykonywane są chorały gregoriańskie przy akompaniamencie zabytkowych organ. Często też odbywają się tutaj wesela, bo wiele młodych par właśnie w tym miejscu chce rozpocząć wspólne życie.

Na koniec tego postu, z uwagi na dużą malowniczość, jeszcze raz prezentuję panoramę wzniesienia Bélkő. Tym razem zdjęcie zrobiłem z parkingu, gdzie stał nasz samochód. Wzgórze jest poprzecinane szlakami turystycznymi i wiele osób tam spaceruje podziwiając piękne widoki na okolicę.



Na zdjęciu tego nie widać, ale u stóp wzgórza znajduje się niewielkie jezioro, podobno świetne miejsce dla wędkarzy, ale też wspaniałe miejsce wypoczynkowe. Polecam wycieczkę do Bélapátfalvy osobom, które wybiorą się na Węgry w okolice miasta Eger.

Lokalizacja kościoła.