niedziela, 22 stycznia 2012

Bazylika Katedralna w Pelpinie

Zapraszam na fotowycieczkę do jednego z najcenniejszych dzieł architektury gotyckiej w Polsce.



Historia Bazyliki Katedralnej związana jest integralnie z pobytem cystersów na tej ziemi, którzy przybyli pod wodzą opata Wernerusa jesienią 1276r. do wsi Pelplin nadanej im przez księcia Mszczuja II. Pierwsze lata pobytu przyniosły budowę pomieszczeń socjalno-gospodarczych. Także pod koniec XIII wieku powstało oratorium, którego wzorcowe gotyckie sklepienie wykonano przed rokiem 1310. Budowę głównego kościoła klasztornego cystersi rozpoczęli w XIV wieku, chociaż w dokumencie "Codex diplomaticus pelplinensis" wspomina się o początkach budowy zainicjowanych przez Mszczuja II już w końcu XIII.

Kościół konsekrowano 8 marca 1472r. Cystersi rządzili w Pelplinie blisko 550 lat. 16 lipca 1821r, po wcześniejszej sekularyzacji i kasacie zakonu cystersów przez króla pruskiego, bullą "De salute animarum" papież Pius VII dokonał zmiany terytorium diecezji chełmińskiej, wybrał Pelplin na jej stolice i siedzibę biskupów. W ten sposób za rządów biskupa Ignacego Mathy'ego w sierpniu 1824 roku kościół pocysterski stał się katedrą.

Pora zajrzeć do wnętrza katedry.



Zbudowana z cegły katedra jest trójnawową bazyliką. Nawa główna o długości 84 m i wysokości 26 m posiada wspaniałe sześcioramienne sklepienie gwiaździste i jest zakończona drugim co do wielkości w Europie ołtarzem.



Ołtarz ten pochodzi roku z 1623-24. Ufundowany przez opata Leonarda II, sięga aż do sklepień bazyliki. Wielokondygnacyjna nastawa została wykonana stylu barokowym. Ołtarz podzielony jest na pięć osi, z szerszą środkową i zwieńczony jest trzema ozdobnymi szczytami. Zdobi ją bogata dekoracja rzeźbiarska i malarska. W niszach bocznych umieszczono rzeźby apostołów i patronów Cystersów oraz liczne aniołki.

W Ołtarzu Głównym znajduje się relikwiarz zawierający relikwie opatrzone napisami m.in. św. Pawła, Maurycego, Jerzego, Barbary, Błażeja, 40 męczenników i 11 tysięcy towarzyszek św. Urszuli. Czaszki są obszyte ozdobnymi pokrowcami przez Cystersa z Gdanska Oliwy Jana Flemminga (XVII w.). Obecnie relikwiarz ten jest otwierany raz w roku w Uro­czy­stość Wszystkich Świętych.

Centralne miejsce zajmuje obraz Hermana Hana - Koronacja Marii.



Zwraca uwagę stłoczenie postaci towarzyszących scenie Koronacji. Ciekawostką jest ukazanie nie dwunastu, a czternastu Apostołów, bo wliczono jedenastu po zdradzie Judasza, oraz św. Macieja, św. Pawła i św. Barnabę, który ponoć leczył chorych za pomocą dotyku Ewangelii św. Mateusza. Równie ciekawe pokazano sam moment koronacji, gdzie jednocześnie Marię koronuje cała Trójca św.

Nad głównym obrazem bardzo ciekawie prezentuje się kolejny obraz Hana - Widzenie św. Bernarda



Jest to przykład malarstwa iluzjonistycznego. Oglądajacym wydaje się, że widzą płaskorzeźbę.

Będąc przy ołtarzu możemy zobaczyć jak wygląda całe prezbiterium.



Poza ołtarzem zwracamy uwagę na piękne stalle. W całej bazylice zachował się cały zespół późnogotyckich stalli z bogatą dekoracją snycerską – maswerkową, ornamentalną, roślinną i figuralną. Wykonane zostały w XV w. Tworzą go dwie pary stalli chórowych, tron celebransa, stalla przeora i stalla opacka.

Poniżej kilka zdjęć pokazujących ich piękno.


















Kolejnymi i wspaniałymi elementami wystroju katedry są ołtarze.

Zachowało się do dziś 26 ołtarzy rozmieszczonych przy filarach międzynawowych oraz nawach bocznych, datowanych na XVII-XVIII wiek, z cennymi dziełami malarstwa, głównie przedstawicieli baroku gdańskiego i pomorskiego.

Poniżej kilka z nich.


















Z innych ciekawostek wystroju wnętrza warto wymienić ładne malowane witraże za ołtarzem głównym



oraz niezwykłe sklepienie sieciowe w transepcie.



Spacerując obejściem prezbiterium zauważymy na boku jednej ze stalli niezwykle rzadkie ukazanie Trójcy Świętej pod postacią trzech mężczyzn.



Przy filarze w narożniku nawy głównej i transeptu (od strony południowej) znajduje się barokowa ambona,



której podstawa przedstawiająca Samsona rozdzierajacego paszczę lwa.



Dalej na emporze organowej w południowym ramieniu transeptu umieszczono monumentalny prospekt organowy z 1678-70, dzieło Macieja Schollera.



Instrument jest dziełem Jana Jerzego Wulfa i Daniela Nitrowskiego.

Do wystroju wnętrza dopasowano bardzo efektowne konfesjonały



Po obejrzeniu wnętrza warto jeszcze pospacerować po klasztornych krużgankach



zwracających uwagę wspaniałymi obrazami









Przy okazji zaglądamy do zakrystii



oraz ładnie odnowionego oratorium z końca XIII w , które było zaczątkiem całego założenia klasztornego, przed wybudowaniem głównego kościoła



Wycieczkę kończymy na klasztornym wirydarzu,



gdzie oglądamy piękne gotyckie zwieńczenie budowli



a także mamy możliwość ochłodzenia się wodą z małej fontanny.



Polecam odwiedzenie Pelpina i zwiedzenie Katedry jako np. przerywnik podczas podróży samochodowej nad nasze polskie morze. Szczególnie jadącym z południa Polski.

Przy pisaniu treści posiłkowałem się wiadomościami umieszczonymi na serwisach http://pl.wikipedia.org oraz http://parafia-pelplin.pl



Lokalizacja miejsca

 
Pokaż
Pelpin na większej mapie

21 komentarzy :

  1. Dzięki Twoim pięknym zdjęciom zobaczyłam kościół z jego szczegółami i dziękuję Ci za to. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  2. Mnóstwo bardzo interesujących zdjęć z Pelplina. Nigdy tam nie byłem, ale oglądając tego typu budowle, zastanawiam się jak to kiedyś budowano. Dla mnie jest to niepojęte. Piękne stalle. Podobne są w Henrykowie na Dolnym Śląsku, ale nie mam zdjęć.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Byłem w Henrykowie, ale tamte są w stylu barokowym, tutaj mamy do czynienia z późnym gotykiem.

      Usuń
  3. Jestem pełna uznania - znakomicie sfotografowałes bazylikę, byłam i wiem, jakie to trudne, piękne zdjęcia!
    a miasteczko też zwiedziłeś?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, nie. To był krótki przerywnik na trasie.

      Usuń
  4. Co za zdjęcia !!!Byłam kiedyś w Pelplinie, ale jak się ma 60 lat, to można zapomnieć, nieprawdaż? ;)
    Bardzo dziękuję za wpis do źródeł termalnych na Kosie , jestem własnie w trakcie pisania tego postu, więc był on jeszcze nieskończony, stąd niedoróbki.
    Super się z Tobą podróżuje, dziękuję .

    OdpowiedzUsuń
  5. Jak zwykle przepiękne zdjęcia. I tak blisko mnie, a jeszcze nigdy nie byłam. Prawdziwe po raz kolejny staje się powiedzenie- cudze chwalicie - swego nie znacie.

    OdpowiedzUsuń
  6. Zawsze podziwiam budowniczych tamtych czasów, bez dźwigów, wysięgników, laserowych mierników i programów komputerowych potrafili zbudować takie rzeczy, nie byłam tam, a warto. Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
  7. byłam i bardzo mi się podobało, zwłaszcza ambona z rzeźbą - niezapomniana!
    dzięki za przypomnienie tego miejsca!

    OdpowiedzUsuń
  8. No prosze, a ja mam tak blisko i jakos... nie po drodze mam. A wnetrze po prostu boskie, te malowidla scienne, ołtarz, organy... no wstyd mi, musze to przy okazji nadrobic!
    Serdecznie pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  9. To przecudna gotycka budowla. Niestety nie byłam w tym niezwykłym miejscu. Bardzo żałuję. Może kiedyś uda mi się zrealizować to marzenie.
    Sara-Maria

    OdpowiedzUsuń
  10. Dzięki za wycieczkę, przepiękna bazylika i jej wnętrza.

    OdpowiedzUsuń
  11. Piękna bazylika, choć byłam tam kila razy, zawsze zachwyca. Pokazałeś wspaniałe detale i ten ołtarz. Ta taka wakacyjna /w moim przypadku/ retrospekcja, dzięki!

    OdpowiedzUsuń
  12. Piękne miejsce! Wspaniale i szczegółowo przez Ciebie pokazane.
    Bardzo udane zdjęcia (zwłaszcza te ze środka bazyliki).
    Wszelkie budowle gotyckie zawsze na mnie robią duże wrażenie :-)
    Szkoda, że jak wracałem z Krynicy Morskiej nie zajrzałem do Pelplina, ale czasu starczyło tylko na Malbork :-(
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  13. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  14. Monumentalna, bogata i jednocześnie skromna...piękne ornamenty, piękny ołtarz, ambona, organy...cuda sztuki sakralnej! ...ciekawe polichromie, eh chciałabym ją zobaczyć na żywo...Uwielbiam nawiedzać kościoły.

    Serdeczności!

    OdpowiedzUsuń
  15. Urzekające! Widziałem bazylikę "na żywo" jedynie z zewnątrz bo przyjechałem już po zamknięciu. Dzięki Twoim zdjęciom widzę wnętrze teraz prawie jak w realu :) Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  16. W Pelplinie spędzałam większą część moich corocznych wakacji, więc znam Pelplin bardzo dobrze. Katedra jest ogromna i jeszcze piękniejsza na żywo. W Pelplinie nie ma nic ciekawego do robienia w wakacje. Jedyną atrakcją moim zdaniem jest Katredra i krzyż na wzgórzu, gdzie był Jan Paweł 2. Z tego miejsca są wspaniałe widoki na miasto. Niedalego Pelplina jest Starogard Gdański do którego można się udać i go też zwiedzić:)
    pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  17. Mam duży sentyment do tego miejsca. Bazylikę zwiedzałem kilkakrotnie. To jeden z najwspanialszych zabytków sakralnych w Polsce. Szkoda tylko, że w czasie zwiedzania we wnętrzu panuje półmrok. W czasie nabożeństw nie ośmieliłem się fotografować. Twoje zdjęcia są znakomite, ciekawy dobór detali, wspaniałe zdjęcia sklepienia kryształowego w transepcie i krużganków klasztornych. Gratuluję odkrycia przedstawienia Trójcy Świętej na stallach.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  18. Już dawno nie widzieliśmy, aby ktoś tak dobrze opisał i zobrazował Bazylikę Katedralną w Pelplinie. Dziękujemy za taka cudowną formę promocji naszej pomorskiej perełki. Pozdrawiamy Centrum Informacji Pelplin

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za odwiedzenie mojego bloga. Będzie mi miło przeczytać Twoją opinię o przedstawionym miejscu..

Obserwatorzy

Szukaj na tym blogu