Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Klępsku

Zwiedzając miasta Hiszpanii lub Włoch często zaglądamy do ich kościołów. Jesteśmy pod wrażeniem ich wystroju. Można się w nich poczuć, jak byśmy byli w muzeach sztuki. W porównaniu do tamtych kościołów nasze, krajowe, zwykle wyglądają dużo skromniej. Cóż, zawiła historia naszych dziejów, liczne wojny i zabory sprawiły, że rzadko znajdziemy w nich autentyczne wyposażenie liczące kilka wieków.

Jest jednak grupa kościołów, której to nam mogą zazdrościć turyści przybywający z zachodu Europy. To kościoły drewniane. Mamy ich sporo, część z nich została już dostrzeżona, a ich walory spowodowały, że znalazły się na prestiżowej Liście UNESCO, jak np. karpackie cerkwie. Inne z takich kościołów wciąż czekają na odkrycie. Na pewno do nich należy kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Klępsku, niewielkiej miejscowości położonej ok 30 km na północ od Zielonej Góry.

Czytaj dalej

Kościół św. Mikołaja w Gąsawie

Pałuki to niewielka, malownicza kraina położona na styku województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Chyba jej najbardziej znaną i najczęściej odwiedzaną częścią jest rejon znajdujący się wzdłuż linii kolejki wąskotorowej Żnin, Wenecja, Biskupin, Gąsawa. O ile trzech pierwszych miejscowości nie trzeba przedstawiać, to o Gąsawie do tej pory wiedziałem niewiele, ot tyle, że kończyła się tam trasa kolejki wąskotorowej.

Tak było do czasu, gdy całkiem przypadkiem zobaczyłem panoramiczne zdjęcie wnętrza kościoła św. Mikołaja w Gąsawie, ukazujące piękne polichromie zajmujące prawie całą powierzchnię ścian i sufitu w tej świątyni. Niedługo potem spędzaliśmy kilka dni w Wielkopolsce i postanowiliśsmy zobaczyć ten kościół osobiście. W dzisieszym poście opiszę i pokażę go dokładniej.

Obecny, drewniany kościół pochodzi z I połowy XVII wieku. Zbudowali go kanonicy regularni z Trzemeszna. Jest to świątynia o konstrukcji szkieletowo-zrębowej, zbudowana z drewna modrzewiowego. Przyznam, że jego sylwetka z zewnatrz jest dość niepozorna. Zwłaszcza tak się prezentowała tego dnia, gdy na niebie wisiały chmury z których raz po raz padała mżawka.

Czytaj dalej

Iwonicz Zdrój

Tym razem, w ramach serii postów prezentujących uzdrowiska, chciałbym zaprosić Was na wycieczkę do Iwonicza Zdroju. Ta malowniczo położona pośród wzgórz Beskidu Niskiego miejscowość już od wielu lat przyciąga kuracjuszy bogatymi złożami wód leczniczych oraz klimatem o potwierdzonych właściwościach leczniczych. Lecznicze walory występujących tutaj wód mineralnych opisał już w 1578 roku Wojciech Oczko, nadworny medyk Stefana Batorego.

Pierwsze obiekty uzdrowiskowe powstały na tym terenie pod koniec XVI i w XVII wieku. Iwonicz cieszył się dużą popularnością w kraju i za granicą. O walorach leczniczych kurortu i jego osobliwościach pisano w ówczesnej Europie przypisując wodom mineralnym wręcz cudowne właściwości. W XVIII stuleciu w wyniku ogólnego upadku kraju zmniejszyło się zainteresowanie starym uzdrowiskiem, a z czasem Iwonicz popadł w całkowite zapomnienie.

Dopiero w XIX wieku, dzięki nowym właścicielom Iwonicza – hrabiom Załuskim, nastąpił dynamiczny rozwój uzdrowiska. W ładnym parku zdrojowym powstały nowe obiekty sanatoryjne, jak dom zdrojowy, pijalnia wody czy łazienki kąpielowe. Wybudowano kilka pensjonatów dla kuracjuszy. Wszystkie obiekty powstały w modnym wówczas tzw. stylu szwajcarskim. Dzięki tym inwestycjom Iwonicz zyskał rangę europejskiego kurortu. W dwudziestoleciu międzywojennym Iwonicz stał się bardzo popularny wśród bywalców „wód” i taki pozostał do dziś.

Czytaj dalej

Muzeum Wsi Opolskiej w Bierkowicach

Skanseny są miejscami, gdzie możemy odbyć swoistą podróż w czasie. Szczególnie starsze osoby zwiedzając dawne zabudowania mogą przeżyć małe deja vu na widok oglądanych ekspozycji. Muzeum Wsi Opolskiej powołano w 1961 roku, ale otwarte dla turystów zostało w 1970 roku. Znajduje się na przedmieściu Opola w jego zachodniej dzielnicy Bierkowice.

Zasadniczą część ekspozycji stanowią przeniesione i odbudowane obiekty ilustrujące warunki życia ludności wiejskiej w okresie od XVIII do początków XX wieku. Znajdziemy tutaj budynki mieszkalne, stodoły, spichlerze, a także młyny i wiatraki, kuźnię, kościół, karczmę i szkołę. Całość uzupełnia całkiem spora ilość zgromadzonych eksponatów muzealnych.

Zapraszam na spacer po ścieżkach skansenu. Zaczynamy od wizyty na sztucznie usypanym wzniesieniu, gdzie ustawiono jeden z wiatraków.

Czytaj dalej

Kościół Pokoju w Jaworze

Kościoły Pokoju wybudowano na mocy porozumienia westfalskiego po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Podłożem tej wojny był konflikt religijny miedzy protestantami a katolikami. Po jej zakończeniu katolicki cesarz Ferdynand III Habsburg pod naciskiem protestanckiej Szwecji musiał przyznać śląskim luteranom prawo do wybudowania trzech świątyń.

Swoją zgodę obwarował jednak dodatkowymi ustaleniami, m.in. miały być wzniesione jedynie z materiałów nietrwałych (drewno, słoma, glina, piasek), nie mogły mieć wież, dzwonów, ani tradycyjnego kształtu świątyni i musiały być wybudowane w ciągu roku na koszt protestantów.

Wybudowano trzy takie kościoły: w Głogowie, Jaworze oraz Świdnicy. Wszystkie zostały ukończone, ale do naszych czasów dotrwały dwa. Kościół w Głogowie spłonął w pożarze wywołanym uderzeniem pioruna.

Dzisiaj chciałbym bliżej przedstawić ten znajdujący się w Jaworze.

Czytaj dalej

Piramida w Rożnowie

Jadąc boczną drogą w Byczyny do Wołczyna mijamy ładny drewniany kościół. Jest nim pochodzący z 1788 roku kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w miejscowości Rożnów.



Lubię zwiedzać drewniane kościółki, więc zatrzymaliśmy się, by go dokładniej zobaczyć. Niestety był zamknięty. Za to ucieszył nas widok kwitnącej magnolii na kościelnym dziedzińcu, znak, że wiosna już w pełni.

Czytaj dalej

Cmentarz w Broumovie.

Kilka tygodni temu prezentowałem na blogu interesujący zespół klasztorny benedyktynów w Broumovie. Osobom, które zawitają do tego miasta chciałbym jeszcze polecić wizytę na broumovskim cmentarzu.

Cmentarz znajduje się przy ulice Krinickiej ok. 600 m od zabudowań klasztornych. Powodem, dla którego warto wybrać się na ten cmentarz jest możliwość zobaczenia najstarszego w Czechach kościółka drewnianego.

Czytaj dalej

Skansen Stará Ľubovňa.

Zwiedzając kilka lat temu rejon Słowackiego Spiszu dotarłem do miejscowości Stará Ľubovňa. Jedną z atrakcji tego miasta jest Muzeum Architektury Ludowej.



Malowniczo położone przypomina osadę – podzamcze. A to za sprawą górującego nad skansenem średniowiecznego zamku.

Czytaj dalej

Mechowo

Mechowo to kaszubska wieś położona na skraju Puszczy Darżlubskiej około 9 km od Pucka.

Jest często odwiedzana przez turystów za sprawą atrakcji przyrodniczej jaką są Groty Mechowskie.



Powstały na skutek wypłukiwania piasku spomiędzy skał osadowych scementowanych przez związki wapnia. Wejście tworzą filary o fantazyjnych formach, podtrzymujące też strop wewnątrz.

Czytaj dalej

Kościół św. Michała Archanioła w Dębnie

To była kolejna próba zobaczenia wnętrza kościółka drewnianego w Dębnie Podhalańskim. Było ich kilka, w tym dwie w tym roku. Wreszcie udało się. Podjeżdżam pod kościółek i widzę otwarte drzwi. Pełen nadziei na wykonanie kilku zdjęć zabieram aparat i udaje się do środka. A tu szlaban. Pani pilnująca wnętrza kategorycznie zabrania fotografowani. Cóż, czasem i tak bywa. Pozostaje więc pokazać jak kościół prezentuje się z zewnątrz.

Czytaj dalej

Cerkwie Beskidu Sądeckiego

Cerkwie mnie zawsze fascynowały. Chwila, gdy pośród lasów otwiera się widok na wioskę , a w niej widzę kopuły cerkwi jest dla mnie niezwyka. 



Nie wiem, kiedy to się zaczęło, ale niezmiennie od lat na ich widok przyspieszam kroku, by czym prędzej znaleźć się u ich bram. Dla takich widoków chodzę po górach, szukając spokoju, refleksji i zadumy. Pełnej harmonii duszy z ciałem. W takich momentach je znajduję.

W tym poście przedstawię sylwetki kilkunastu cerkwi znajdujących się w rejonie Beskidu Sądeckiego. Zaczynam od skąpanej w porannym słońcu cerkwi w Szczawniku.

Czytaj dalej

Kościół św. Jana Chrzciciela w Orawce

Osoby, które dość często zaglądają na strony mojego bloga wiedzą, że lubię zwiedzać kościoły, w tym drewniane. Jest w nich coś, co mnie szczególnie przyciąga. Niestety rzadko zdarza się zastać te kościoły otwarte, by móc zwiedzić wnętrze.

Takie szczęście spotkało nas w miejscowości Orawka k. Zubrzycy Górnej. Znajduje się tam jeden z najstarszych kościołów drewnianych południowej Polski.



Kościół św. Jana Chrzciciela pochodzi z 1650 r. Ma drewnianą konstrukcję zrębową obitą od zewnątrz gontami. O ile wygląd zewnętrzny, po licznych przebudowach, niczym specjalnie się nie wyróżnia,

Czytaj dalej

Kościół Wang w Karpaczu

Tym razem proponuję zwiedzenie chyba najbardziej egzotycznego kościoła na ziemiach polskich. Mowa o świątyni Wang w Karpaczu.



Już sama historia budowy kościoła jest ciekawa.

Kościół Wang został zbudowany na przełomie XII i XIIIw. w południowej Norwegii, w miejscowości Vang, położonej nad jeziorem Vang. Stąd wywodzi się jego nazwa.

W XIX w. kościółek Wang okazał się za mały i wymagał kosztownej naprawy. Postanowiono go sprzedać. Pieniądze były potrzebne do spłaty pożyczki zaciągniętej na budowę nowej świątyni. Dzięki staraniom zamieszkałego w Dreźnie norweskiego malarza, prof. Jana Krystiana Dahla, ten cenny zabytek architektury Wikingów został zakupiony za 427 marek przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Po sporządzeniu dokumentacji przez królewskiego architekta, obiekt rozebrano na części i w 1841 r. przewieziono w skrzyniach statkiem do Szczecina, a następnie do Muzeum Królewskiego w Berlinie.

Czytaj dalej

Kościoły drewniane na Śląsku - III część

Tym razem kilka kościołów z okolic Olesna

Olesno

Historia. Kościół p.w. Świętej Anny z 1518 r. Rozbudowany w latach 1669 – 1670 przez cieślę Marcina Snopka o zespół kaplic. Uważany za jeden z najładniejszych w Polsce kościołów, o niespotykanych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Remontowany w 1696 r. Dobudowa zakrystii w 1707 r. Restaurowany w 1873 r. i latach 1958 – 59. Tryptyk gotycki skradziono w nocy z 19/20 sierpnia 1994 r.

Budowa i wyposażenie. Drewniany kościół jednonawowy, konstrukcji zrębowej (wieńcowej). Orientowany. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią z lożą kolatorską na piętrze. Wieża od frontu, nadbudowana nad nawą. Zwieńczona barokowym, blaszanym hełmem baniastym z iglicą. Dach dwukalenicowy, kryty gontem z okrągłą wieżyczką na sygnaturkę. Zwieńczoną blaszanym hełmem cebulastym. Świątynia otoczona otwartymi sobotami, wspartymi na słupach. Chór muzyczny wsparty na słupach z prostym parapetem. Belka tęczowa z XVII w. z napisem w języku polskim. Część z XVII w. zbudowana na planie sześcioramiennej gwiazdy. Dachy kryte gontem. Pięć ramion zamkniętych dwubocznie mieści kaplice. Część szósta to łącznik z starym kościołem. W ramionach stropy kolebkowe. Część centralna kryta sześcioboczną kopułą, wspartą na sześciu spiralnych słupach. Zwieńczona podwójnym cebulastym hełmem. Belka tęczowa z Grupą Ukrzyżowania z XVII w. i votami: głową jelenia, kijem i kajdanami tureckimi. Ołtarz główny neogotycki z 1873 r. Ołtarze w kaplicach: późnorenesansowy z p. XVII w., barokowe z XVII i XVIII w., i regencyjny z p. XVIII w. Ambony: późnorenesansowa z p. XVII w. z rzeźbami Ewangelistów i barokowa z k. XVIII w. Liczne obrazy i rzeźby. Świątynia otoczona ogrodzeniem z 14 neogotyckimi kapliczkami Stacji Drogi Krzyżowej z 1880 r. Obok kościoła żeliwne krzyże nagrobne z XIX w.

Czytaj dalej

Kościół św. Józefa w Baborowie

Tym razem kilka zdjęć pokazujacych drewniany kościół pw. Św Józefa w Baborowie.

Kościół jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej okazałych barokowych świątyń drewnianych na Śląsku. Wzniesiony został w latach 1700-1702 z ciosanego drewna modrzewiowego na kamiennej podmurówce w miejscu wcześniejszego kościółka odpustowego. Wokół kościółka znajduje się cmentarz.

Czytaj dalej

Kościoły drewniane na Śląsku - II część

W tym poście będę zamieszczał zdjęcia drewnianych kościółków, jakie spotykam podczas moich wycieczek. Często są to jednodniowe wypady rowerowe w moje najbliższe okolice.

Rudziniec

Historia. Kościół p.w. Świętego Michała Archanioła z 1657 r. Zbudowany z fundacji Wenzla von Pelka, prawdopodobnie przez cieślę „Joan Joannes Machocsky” – wycięte w belce na ścianie prezbiterium. Wieża pochodzi z 1853 r. W 1936 r. wykonano przedsionek.

Budowa i wyposażenie: Kościół drewniany, jednonawowy konstrukcji zrębowej. Orientowany. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie z przylegającą z boku zakrystią. Wieża konstrukcji słupowej od frontu, o ścianach zwężających się ku górze z izbicą i poprzedzona dużą kruchtą. Zwieńczona dachem namiotowym. Obok wieży zewnętrzne schody prowadzące na chór muzyczny. Dach dwukalenicowy, kryty gontem. Kościół otoczony otwartymi podcieniami. Wewnątrz sklepienie kolebkowe w prezbiterium, a w nawie strop płaski. Chór muzyczny z wysuniętą częścią środkową. Cenna polichromia figuralno – ornamentalna, barokowa z 1657 r. Wyobrażenie w nawie Sądu Ostatecznego z postacią fundatora, Boga Ojca, Ducha Świętego i Świętego Józefa. W prezbiterium sceny Męki Pańskiej, Święta Trójca i postacie Świętych. Parapet chóru muzycznego z postacią Chrystusa i Aniołów. Barokowe ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i ambona z 1 poł. XVIII w. Kościół otoczony ogrodzeniem drewnianym z murowanymi słupkami z daszkiem gontowym.

Czytaj dalej

Kościoły drewniane na Śląsku

Księży Las





Historia: Kościół p.w. Świętego Michała Archanioła z 1494 r. W latach 1570 – 1629 adoptowany na zbór protestancki. Kaplica z XVIII w., odnowiona w 1884 r. W 1905 r. dobudowano murowaną fasadę z kruchtą. Gruntownie remontowany w 1955 r. po zniszczeniach w czasie II wojny światowej w 1945 r. W 2000 r. otynkowano wnętrze.

Budowa i wyposażenie: Drewniany kościół jednonawowy, konstrukcji zrębowej. Orientowany, zbudowany w stylu późnogotyckim. Mniejsze prezbiterium od nawy, zamknięte prostokątnie z przylegającą z boku zakrystią. Z boku nawy kaplica, zamknięta trójbocznie, kryta gontowym dachem pięciopołaciowym z kopułką. Od frontu nawy ceglana kruchta. Dach jednokalenicowy, kryty gontem z czworoboczną wieżyczką na sygnaturkę. Zwieńczoną baniasty hełmem gontowym z latarnią. Świątynia częściowo otoczona sobotami otwartymi i zamkniętymi. Chór muzyczny z 1912 r. Ołtarz główny neobarokowy. Ołtarze boczne późnobarokowe, 1 poł. XVIII w. Krucyfiks barokowy z XVII w. Kościół posiada kryptę.

Czytaj dalej

Cerkwie Beskidu Niskiego

Wędrując malowniczymi szlakami Beskidu Niskiego prawie w każdej z mijanych miejscowości spotykamy cerkwie.

Charakterystyczne dla wszystkich tych świątyń jest niezwykle harmonijne i piękne wkomponowanie ich brył w otaczającą przyrodę: na niewielkim wzniesieniu albo też na tarasie stromego zbocza. Wraz z cmentarzami przycerkiewnymi otaczane były ogrodzeniami z bali ułożonych na zrąb, a często z kamieni spojonych gliną, krytymi gontowym daszkiem i z wejściem-bramką zwieńczoną krzyżem.

Cerkwie te są trójdzielne, zgodnie bowiem z kanonem architektury cerkiewnej świątynie mają być przypomnieniem wszechświata, w którym jest miejsce dla Boga prezbiterium, dla ludzi, którzy do niego dążą - nawa oraz miejsce dla błądzących, grzesznych i kobiet „nieczystych" - babiniec.

Nawy, prezbiteria, a często i babińce zamknięte są zwieńczeniami o formie namiotowej, uskokowo łamanej (odpowiednik kopuły w murowanym budownictwie cerkiewnym). Od końca XVIII lub początku XIX wieku owe „kopuły" zastępowano dachami dwuspadowymi, nierzadko jednokalenicowymi, z płaskimi sufitami wewnątrz świątyni. Od strony zachodniej nad babińcem wznosi się potężna wieża-dzwonnica, czworoboczna, o pochyłych ścianach, z izbicą.

Łemkowie wznosili swe świątynie z bali drewnianych - z jodły, sosny, świerku, rzadziej z modrzewia. Aż po drugą połowę XIX wieku połacie dachów „kopuł", wszelkie zadaszenia, zręby cerkwi i wieży poobijano gontem. Później, niestety, coraz częściej gontowe pokrycie dachów i hełmów począła zastępować blacha. Coraz częściej także stosowano deskowy szalunek ścian, kładziony pionowo, a miejsca styku desek pokrywano ozdobnym listwowaniem. Łemkowie zdobili swe cerkwie dekoracją snycerską i malarską.

W granicach państwa polskiego zachowało się zaledwie 69 cerkwi łemkowskich, co stanowi około połowę ich pierwotnej ilości. Przyczyniły się do tego dwie kolejne wojny światowe, a potem wysiedlenie Łemków w ramach akcji „Wisła" z ich pradawnych siedzib na zachodnie rubieże Polski i wreszcie lata prawnego niebytu kościoła grekokatolickiego.

Postaram się przybliżyć wygląd niektórych z nich

Zdynia

Czytaj dalej